Ayancık tarihini anlatırken mutlaka Kereste Fabrikasından da bahsederiz. Belgeye dayanan bir kanıtı olmasa da o dönemde yaşayanların deyimiyle Türkiye’nin en büyük, dünyanın ise ikinci büyük fabrikası niteliği taşımaktaydı. Böylesine büyük bir fabrikanın Ayancık için kazanımları da çok olmuş.
Zingal A.Ş olarak kurulan Kereste Fabrikasının sosyal, kültürel, sportif ve ekonomik anlamda ilçeye katkısı dilden dile anlatılır. İzzet Arslan da bu şirketin birer parçası olan son kuşağa ulaşarak Zingal’ı belgesel haline getirmiş. Şuan da uluslararası film festivallerinde finalist olarak yarışmaya devam eden belgesel filmin gala gösterimi Ayancık AKM’de gerçekleştirildi.
Benimde yakından ilgilendiğim bir konu olduğu için belgeselin yapım aşamasında arşiv desteğinde bulunmuştum. 17 Eylül 2019’da yoğun katılımın olduğu gala gösteriminde bu desteğimden ötürü İzzet güzel bir incelik yaptı. 1973 yılına ait Ayancık Gazetesi baskısını bularak film gösterimi öncesinde hediyeyi takdim etti. Hediyeyi değerli kılan bir detay vardı; Belgeselin de konusu olan kereste fabrikasına dair bir haber bulunuyordu. “Kereste Fabrikası 15 Milyon Kar Etti” başlığının bulunduğu haber aslında Kereste Fabrikasının Ayancık’ın ekonomisine nasıl bir katkı sağladığını çok güzel özetliyordu.
Galadan kısa notlar paylaşmak istiyorum. Son kuşak olarak anılarını anlatan fabrika işçisi, fabrika müdürü; özelleştirilme süreci hakkında bilgi veriyor. Özelleştirmenin kesilen ağaçların yerine tekrar ağaçlandırma çalışması yapılmaması, anlaşmadan daha fazla ağaç kesilmesi olarak nitelendiriliyor.
Fabrikanın; işçilerin çalışmadan maaş aldığı, fabrikanın zarar ettiği dedikoduları üzerine kapandığından da bahsediliyor. Belgeselde konuşma yapan işçi, bunun yalan olduğunu “bu zamana kadar çalışan işçilerin neden sonradan çalışmayacağını” söylüyor. Aslında gazetedeki haber fabrikanın ne kadar kar marjının olduğunu yansıtıyor.
Benim de ilk defa duyduğum bir gerçek var ki; Fabrika ilk olarak Kastamonu Çatalzeytin hudutlarına yapılacakmış. Kentin ileri gelen ağaları fabrika açılırsa herkesin para kazanıp kendilerine saygı göstermeyeceğini, sözlerini geçiremeyeceklerini düşünerek kurulmasına karşı çıkmışlar. İyiki de karşı çıkmışlar.
Yine fabrika işçilerinden biri güzel noktaya değiniyor. Öyle de güzel söylüyor ki güldürüyor salondakileri; “Fabrikanın her şeyini yıktılar, sattılar. Merak ediyorum o boruyu neden bıraktılar.“
Uluslararası film yarışmalarında finalist olan “Zingal Son Kuşak” belgeselinin güzel ödüller alması, İzzet’in de başarılar elde etmesi dileklerimle…
