«
harita çizim yöntemlerşi

Terim olarak bakıldığında yeryüzünün bir kısmını ya da tamamını belli ölçekler ele alınarak küçültülmesi ve ardından bir düzlem üzerine çizim yöntemi ile aktarılmasına harita denir. Haritanın çizimde bazı harita çizim yöntemleri kullanılmaktadır. Bu yöntemler sayesinde, doğru bilgiler veren bir harita çizilmiş olacaktır.

Yapılan çizimin harita özelliği taşıması için bazı koşullar gerekmektedir.

Haritası çizilen alan tam tepeden göründüğünde, bu görünüm kuşbakışı olarak adlandırılmaktadır. Kuşbakışı çizimin önemi büyüktür. Çünkü tepeden görüntü olmaz ise, yeryüzü şekillerinin biçim, boyut ve şekillerin birbirine uzaklıklarında değişiklikler olacaktır.

  • Haritanın Ölçekli Olması

Harita üzerindeki şekilleri ve uzunlukları küçültme oranına ölçek adı verilmektedir. Yer şekilleri haritaya gerçek boyut ve biçimleriyle aktarılamayacağı için, bu şekillerin belli bir ölçek dahilinde küçültülerek aktarılması gerekmektedir.

Bu ölçekler iki şekilde gösterilebilir:

  1. a) Kesir Ölçek:Küçültme oranını kesirli sayılarla ifade eden ve harita çizimlerinden en çok kullanılan ölçektir.

Örneğin; 1/5.000, 1/50.000 gibi.

  1. b) Grafik Ölçek: Eşit dilimlere  ayrılan bir çizginin üzerinde, haritadaki uzunlukların gerçeğine oranının göstermeye yaran ölçeklerdir.
  • Haritanın Bir Düzleme Aktarılmış Olması

Dünyanın şekli kendine has, küresel bir şekildir. Kutuplardan basık ve Ekvator’dan şişkincedir. Dünya küresel bir yüzeye sahip olduğu için, düzleme aktarılacağı zaman bazı güçlükler ile karşılaşılabilir. Bunun sebebi, küresel bir yüzeyin geometrik açıdan düzleme aktarılma imkanı olmamasıdır. Bu sebeplerle bir harita çizilirken, kara parçalarının ve denizlerin yerküredeki biçimleri ve genişlikleri tam olarak haritaya aktarılamamaktadır. Bu yüzden haritalarda görülen bilgiler, gerçeğe az ya da çok yakın anlamına gelmektedir.

Harita Çizim Yöntemleri ise 5 başlıkta toplanır:

– İzohips Yöntemi: Yer şekillerinin ifade edildiği haritalarda kullanılmaktadır. Günümüzdeki en yaygın yöntemdir.

– Kabartma Yöntemi: Bu yöntem ile yer şekilleri belli oranda küçültülerek, kabartma tekniği ile gösterilir. Bu haritalar üç boyutlu olduğu için, yer şekillerini gerçeğine en yakın gösteren haritalar olarak bilinmektedir. Ancak maliyetli bir iş olduğu için, kullanım alanları sınırlıdır.

– Renklendirme Yöntemi: Bu yöntemde ise, yükseltiler ve derinlikler renklendirilerek gösterilir. Göl, denizler, okyanuslar bu yöntemle hazırlanan haritalarda mavi renkle gösterilmektedir. Kalıcı kar ise beyaz renkle gösterilir.

– Tarama Yöntemi: Yer şekillerinin gösterildiği haritalarda kullanılan eskilere dayalı bir yöntemdir. Eğimin çok olduğu yerlerde, çizgiler kısa, sık ve kalındır. Eğimin az olduğu yerlerde ise uzun, seyrek ve incedir. Düz alanların taraması yapılmaz. Yer şekilleri hakkında çok fazla ayrıntılı bilgi vermeyen bu yönteminde kullanım alanları sınırlıdır.

– Gölgelendirme Yöntemi: Bu yöntem, haritanın bir köşesinden 45 derece açıyla ışık geldiği varsayılarak uygulanır. Bu nedenle haritada ışığın aydınlattı yer açık, gölgede kalan yer ise koyu renklerle gösterilir. Gölgelendirme yönteminde de, yükselti ve eğimlerin özellikleri  tam olarak belirtilemediği için, bu yönteminde kullanım alanları sınırlıdır.

Bir Cevap Yaz

Bir Cevap Yaz

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar işaretlendi *